Μπίκας Αλέξανδρος
Μεγάλες δουλειές µε το ελληνικό χύµα έξτρα παρθένο ελαιόλαδο κάνουν οι χονδρέµποροι, παρά το γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια το ποσοστό της τυποποίησης, που σηµειωτέον αφήνει την µέγιστη υπεραξία στον παραγωγό, διευρύνεται διαρκώς στην χώρα µας.
Τα 2/3 της ετήσιας παραγωγής µας σε έξτρα παρθένο ελαιόλαδο καταλήγουν στην εγχώρια αγορά, είτε τυποποιηµένα, είτε χύµα µε τον … ντενεκέ, αλλά το υπόλοιπο 1/3 περίπου φτάνει και πάλι χύµα, σε τυποποιητικές επιχειρήσεις της Ισπανίας και της γειτονικής Ιταλίας.
Όπως αναφέρουν στην Agrenda άνθρωποι µε άριστη γνώση του χώρου, το εµπόριο χύδην φορτίων έξτρα παρθένου ελαιολάδου, σε µια καλή ελαιοκοµική περίοδο, µε ποσότητες των 300 χιλ. τόνων ελληνικής παραγωγής, µπορεί να φτάσει και τους 70 χιλ. τόνους, κατά προσέγγιση. Όπερ σηµαίνει ότι µε µια µέση τιµή 4 µε 4,20 ευρώ το κιλό, ο συνολικός τζίρος που επιτυγχάνουν εκτιµάται στα 280 µε 300 εκατ. ευρώ. Αξίζει βέβαια να σηµειωθεί ότι το 2016 – 2017 η Ελλάδα «έβγαλε» στην αγορά µια κουρεµένη παραγωγή πέριξ των 180 χιλ. τόνων έξτρα παρθένου ελαιολάδου, µε αποτέλεσµα συνολικά οι χονδρέµποροι να «στείλουν» για εξαγωγή, κυρίως στην Ιταλία αλλά και στην Ισπανία, µόλις 45 µε 50 χιλ. τόνους, οπότε αντίστοιχα οι τζίροι τους, κυµάνθηκαν κατά προσέγγιση γύρω στα 180 µε 200 εκατ. ευρώ.
Οι κορυφαίοι του χώρου
H µεγαλύτερη εταιρεία στην Ελλάδα, την Ιταλία και την Ισπανία στην διαµεσολάβηση, πρακτόρευση, εµπορία, εξαγωγή και διεθνή αντιπροσώπευση στα ελαιόλαδα, αλλά και τα πυρηνέλαια είναι η Rovoliva ή αλλιώς Ρόβη, όπως έχει επικρατήσει να λέγεται στην αγορά, η επιχείρηση της οικογένειας Παπαδάκη.
Με την Rovoliva συνεργάζονται αρκετές από τις κορυφαίες εταιρείες του χώρου, που διακινούν τη µεγαλύτερη ποσότητα έξτρα παρθένου ελαιολάδου σε µορφή χύδην, τόσο στην ελληνική αγορά, αλλά και στις αγορές της Ισπανίας και κυρίως της Ιταλίας.
Τέτοιες είναι οι Interpav (Παυλέας), Ψώνης, Φάββας, Ανδριώτης, Λάππας, Χελιώτης, Αντωνακάκης, Λεµονάκης, Σταυρακάκης, «Ελαιόλαδα Μυτιλήνης», Ηλειακή Ελαιουργία, ΕΑΣ Λακωνίας, ΑΒΕΑ και Παπαδέλλης.
Οι δεκαπέντε αυτές εταιρείες, µε την ηγέτιδα θέση, αλλά και πολλές άλλες, πιο µικρές σε µέγεθος και τζίρους συνεργάζονται µε µεγάλους ιταλικούς και ισπανικούς οίκους, ενώ σε πολλές περιπτώσεις -είναι η αλήθεια- διαθέτουν στην αγορά και τυποποιηµένο προϊόν, που αφήνει υπεραξία στην χώρα µας και στον έλληνα ελαιοπαραγωγό.
Στην Ισπανία, οι συγκεκριµένες εταιρείες έχουν συνεργασίες µε την Migasa και στην Ιταλία µε τις Casa Olearia Italiana, Castel Del Chianti, Salov, Monini, Umbria Olii, Fulvio Ruata και Olearia Giacobbe.
Είσοδο στο χώρο έκανε τα τελευταία χρόνια και η Olix Oil του Παύλου Βαρδινογιάννη, που κάνει εξαγωγές χύµα έξτρα παρθένου πέριξ των 1.000 τόνων κάθε χρόνο και ακόµα 1.000 τόνων τυποποιηµένο προϊόν.
Οι πέντε µεγάλοι παίκτες
Η Interpav, µε επικεφαλής το Νίκο Παυλέα, αλλά και τους, Βασίλειο Κρανιά και Ζαχαρία Πορταλάκη, µε εµπειρία 30 ετών στο χώρο του ελαιολάδου, η «Ψώνης Ελαιόλαδο», µε «κεφαλή» τον Κώστα Ψώνη και νέο «αίµα» τους υιούς, Σταύρο και Αντώνη και η «Ελαιώνες Φάββα», που διαθέτει ιδιόκτητους ελαιώνες και εγκαταστάσεις στην Λακωνία, αποτελούν την πρώτη τριάδα, από άποψη µεγέθους και τζίρου στο χώρο των χύµα ελαιολάδων. Αµέσως µετά ακολουθούν, σύµφωνα µε γνώστες της αγοράς η εταιρεία «Ανδριώτης Ελαιόλαδο», µε εγκαταστάσεις σε τρία σηµεία στην Κέρκυρα, που τυποποιεί και εξάγει εµφιαλωµένο ελαιόλαδο, καθώς επίσης και η «Λάππας Ελαιόλαδο», εκ των πιο ισχυρών εµπόρων του χώρου.
Με 4,60 ευρώ το Αγουρέλαιο
Λόγω της έλλειψης βροχοπτώσεων σ΄ένα µεγάλο κοµµάτι της Λακωνίας, η συγκοµιδή της ελιάς ποικιλίας Αθηνοελιάς, που βγάζει το φηµισµένο λακωνικό πρωτόλαδο και «φτιάχνει κλίµα» κάθε χρόνο στην αγορά, δεν έχει ακόµα ξεκινήσει, λέει το ρεπορτάζ.
Οι πληροφορίες ωστόσο αναφέρουν ότι η τιµή του φέτος θα είναι υψηλότερη κατά 20 λεπτά, απ’ ότι πέρσι. Πληροφορίες της Agrenda, κάνουν λόγο για συµφωνία απορρόφησης λακωνικού Αγουρέλαιου, στην τιµή των 4,60 ευρώ το κιλό, αντί 4,40 ευρώ πέρυσι. Το σχετικό deal που τρέχει έκλεισε ο Αγροτικός Συνεταιρισµός Αγίων Αποστόλων Λακωνίας, για ποσότητες του φηµισµένου Αγουρέλαιου που θα παραχθούν µέχρι τις 10 Οκτωβρίου 2017.
Βαρόµετρο για το έξτρα παρθένο
Οι συνεταιριστές στους Αγίους Αποστόλους Λακωνίας ελπίζουν να τους πάει «πρίµα» ο καιρός και ει δυνατόν να βρέξει, µέχρι την συγκοµιδή της τοπικής ποικιλίας, ούτως ώστε να µεγιστοποιηθεί η απόδοση του καρπού σε έλαιο. Αξίζει να σηµειωθεί ότι οι δηµοπρασίες για το πρωτόλαδο που πραγµατοποιεί ο Αγροτικός Συνεταιρισµός Αγίων Αποστόλων Λακωνίας, κάθε χρόνο, τέτοια εποχή, θεωρούνται «βαρόµετρο», για την τιµή µετέπειτα του έξτρα παρθένου ελαιολάδου. Υπενθυµίζεται ότι το Αγουρέλαιο της Λακωνίας ή αλλιώς πρωτόλαδο ξεκινά πάντοτε µε εµπορική τιµή, τουλάχιστον 1 ευρώ υψηλότερη από αυτή του συµβατικού έξτρα παρθένου.
Υπεραξία μέχρι 1,3 ευρώ το λίτρο κερδίζει η Ιταλία
Στην Ιταλία το ποσοστό του ελαιολάδου που πάει στην τυποποίηση είναι 80%, στην Ισπανία 50% και στην Ελλάδα 27%. Η διεθνής ελαιοπαραγωγή έχει διπλασιαστεί τα τελευταία 25 χρόνια φτάνοντας τα 3 εκατοµµύρια τόνους από 1,5 εκατοµµύριο τόνους το 1990.
Αυτό συνέβη λόγω µιας µεγάλης αναδιοργάνωσης που έκανε η Ισπανία στον αγροτικό της τοµέα και κατάφερε να διπλασιάσει την παραγωγής της. Σήµερα καλύπτει το 40% της παγκόσµιας παραγωγής, ενώ µεγάλη αύξηση πέτυχαν νέες χώρες παραγωγοί (Τουρκία, Τυνησία, Μαρόκο και Συρία) που αύξησαν το ποσοστό τους από το 25% το 1990 σε 35% σήµερα. Η Ιταλία, παραδοσιακή δύναµη στο ελαιόλαδο, αυτή τη στιγµή είναι κοντά στο 14% της παγκόσµιας παραγωγής και η Ελλάδα στο 11%.
Θα αναρωτηθεί κανείς πως καταφέρνει η Ιταλία να είναι τόσο ισχυρή δύναµη στις εξαγωγές ενώ η παραγωγή της δεν απέχει και πολύ από τη δική µας. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι έχει χτίσει εδώ και σχεδόν έναν αιώνα, ένα ισχυρό brand name που τις δίνει πρόσβαση στις αγορές και στα δίκτυα διακίνησης.
Εκµεταλλευόµενοι οι Ιταλοί τη διεθνή αναγνωρισιµότητα του ιταλικού ελαιολάδου και τα οργανωµένα δίκτυα προώθησης των επιχειρήσεων της, εισάγει χύµα ελαιόλαδο (κυρίως από Ισπανία και Ελλάδα) και το επανεξάγει τυποποιηµένο, κερδίζοντας υπεραξία τυποποίησης της τάξης του 1,3 ευρώ στο λίτρο όπως καταδεικνύει µελέτη της Εθνικής Τράπεζας του 2015.
Αναφορικά µε την πώληση του χύµα προϊόντος στους Ιταλούς, όπως εξήγησε ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Βαγγέλης Αποστόλου «οι Ιταλοί χονδρέµποροι έρχονται στην Ελλάδα και πληρώνουν µετρητά ή σχεδόν µε µετρητά, γεγονός που εξυπηρετεί τις ανάγκες ρευστότητας των παραγωγών».