Στο κέντρο των Αγγλισίδων, ένα ανθρώπινο χέρι φύτεψε πριν από 800 χρόνια ένα μοναδικό δέντρο. Οι Αγγλισίδες είναι ένα μεγάλο ελαιοχώρι της Κύπρου με ξακουστό ελαιόλαδο. Τη μεγάλυτερη φήμη τους, όμως, τη χρωστούν στην ελιά των 800 χρόνων. Χρόνο με το χρόνο, ο κορμός της αιωνόβιας ελιάς μεγάλωνε και σχημάτιζε στην καρδιά του ένα ακόμη κύκλο. Έτσι μεγαλώνουν οι ελιές και μπορούν οι άνθρωποι να διαβάζουν την ηλικία τους.
Και μετά ο κορμός της ελιάς αυτής άνοιξε. Και η κουφάλα μεγάλωνε ολοένα και περισσότερο. Σήμερα έφτασε να είναι ίσα με ένα δωμάτιο διαμερίσματος. Σύμφωνα με τον κοινοτάρχη Σταύρο Νικολάου, πριν μερικά χρόνια κάποιοι δάσκαλοι που είχαν όρεξη μαζί με τους μαθητές τους, όταν έκαναν επίσκεψη στην ελιά, κατάφεραν να μπάσουν στο εσωτερικό της κουφάλας 35 μαθητές και αυτό μάλλον είναι ρεκόρ για δέντρο.
Το εκπληκτικό για την ιστορική ελιά των Αγγλισίδων, σύμφωνα με τον κοινοτάρχη, είναι ότι από τον καιρό που θυμούνται οι παππούδες του χωριού, και σύμφωνα με όσα άκουγαν κι αυτοί από τους παλαιότερους τους, δεν πέρασε ούτε ένας χρόνος που η συγκεκριμένη υπεραιωνόβια ελιά να μην δώσει παραγωγή και μάλιστα αξιόλογη. Λες και το έχει ευλογήσει ο Θεός αυτό το δέντρο, να μην σταματήσει ποτέ να είναι χρήσιμο και παραγωγικό για τους ανθρώπους των Αγγλισίδων.
Πριν από μερικές δεκαετίες το Τμήμα Γεωργίας αναγνωρίζοντας και εμπράκτως την αξία και τη σημασία της αιωνόβιας ελιάς των Αγγλισίδων, έθεσε το δέντρο υπό την υψηλή του προστασία. Σε τακτά χρονικά διαστήματα, λειτουργοί του το επισκέπτονται και παρακολουθούν την κατάσταση του. Όπως θα έκαναν ακριβώς οι γιατροί και οι γεροντολόγοι, για έναν αιωνόβιο παππού. Το 2012, η κυπριακή Πολιτεία, αναγνωρίζοντας κι αυτή την ιστορική αξία του δέντρου και την προβολή που προσφέρει στο νησί μας, το ανακήρυξε ως δέντρο της χρονιάς. Η μεγαλύτερη, όμως, αναγνώριση ήρθε το 2015. Όταν αποπερατώθηκε στον περιβάλλοντα χώρο της αιωνόβιας ελιάς, το Μουσείο Ελιάς.
Στα χρόνια που ακολούθησαν, χάρις στο γεγονός ότι ο χώρος αποτελεί σημείο εκπαιδευτικών εκδρομών του Υπουργείου Παιδείας, πολλές χιλιάδες μαθητές από όλη την Κύπρο επισκέφθηκαν την ελιά και έβγαλαν φωτογραφίες στην κουφάλα της.
Στο μικρό και λιτό μουσείο της αιωνόβιας ελιάς των Αγγλισίδων, το οποίο κτίστηκε με φυσική πέτρα και λαμβάνει υπόψη την ανάγκη του δέντρου να έχει τον αναγκαίο περιβάλλοντα χώρο για να αναπνέουν οι γερασμένες του ρίζες άνετα, φυλάσσεται ένα επίσης εξαίσιο έκθεμα. Πρόκειται για ένα παλιού τύπου ελαιοτριβείο, το οποίο λειτούργησε για πρώτη φορά στην κοινότητα το 1947. Εκείνη την εποχή θεωρήθηκε ως η επανάσταση του αιώνα για τα κυπριακά δεδομένα, στον τομέα της παραγωγής ελαιολάδου. Τις εποχές που οι Κύπριοι έβγαζαν το ευλογημένο ελαιόλαδο με κόπο και μόχθο, γυρίζοντας τις τεράστιες στρογγυλές πέτρες του ελιόμυλου. Όπως έκαναν, βεβαίως, κι εκείνοι που πριν από 800 χρόνια φύτεψαν τη σπουδαία ελιά.
Μοναδική εικόνα
Το Μουσείο Ελιάς κτίστηκε με δαπάνες της κοινότητας Αγγλισίδων, της Κυπριακής Δημοκρατίας και του Ευρωπαϊκού Ταμείου Αγροτικής Ανάπτυξης. Στο τέλος αυτής της υπέροχης ξενάγησης, ο κ. Νικολάου, προσκάλεσε όσους δεν άκουσαν ποτέ ξανά για την ιστορική ελιά της κοινότητας, ή άκουσαν αλλά δεν έλαχε να την επισκεφθούν, να το πράξουν.
Πάμπος Βάσιλας