Αν ακολουθείτε τη διατροφή DASH ή τη μεσογειακή, τότε μάλλον καταναλώνετε αρκετά φρούτα, λαχανικά, γαλακτοκομικά προϊόντα χαμηλών λιπαρών, δημητριακά ολικής άλεσης, ψάρια, πουλερικά και ξηρούς καρπούς. Επίσης, χρησιμοποιείτε αρκετό ελαιόλαδο, το οποίο -ειδικά στην έξτρα παρθένα εκδοχή του- περιέχει πολλά αντιοξειδωτικά και έχει σημαντικές αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες, συνιστώντας έτσι ένα εξαιρετικά υγιεινό τρόφιμο.
Όπως γίνεται αντιληπτό, το σώμα μας επωφελείται ξεκάθαρα από την κατανάλωση ελαιολάδου. Ισχύει, όμως, το ίδιο και για το μυαλό μας;
Όπως αναφέρει ο ειδικός Gary L. Wenk, καθηγητής ψυχολογίας και νευροεπιστημών στο Πανεπιστήμιο του Ohio, το ελαιόλαδο αποτελεί ένα πολύπλοκο μείγμα διάφορων χημικών, για τα οποία όμως δεν γνωρίζουμε ποια είναι πιο επωφελή και ποια μπορούν να επηρεάσουν άμεσα ή έμμεσα την εγκεφαλική μας υγεία. Μια πρόσφατη μελέτη επιχείρησε να βρει αυτές τις απαντήσεις, χρησιμοποιώντας ένα ζωικό μοντέλο που προσομοιάζει στις συνθήκες της πολλαπλής σκλήρυνσης στον εγκέφαλο.
Η πάθηση αυτή χαρακτηρίζεται από εγκεφαλική φλεγμονή που οδηγεί σε αναρίθμητες εκφυλιστικές αλλαγές και η οποία πιστεύεται ότι προκαλείται από τροποποιήσεις στο εντερικό μικροβίωμα. Συγκεκριμένα, μια ανισορροπία στο εντερικό μικροβίωμα οδηγεί στη φλεγμονή, τα χημικά απόβλητα που απελευθερώνονται από τα βακτήρια μεταφέρονται από το έντερο στο αίμα και από εκεί στον εγκέφαλο. Το πιο επιβλαβές από αυτά τα βακτηριακά απόβλητα λέγεται λιποπολυσακχαρίδιο (LPS) και μπορεί να προκαλέσει ισχυρή φλεγμονώδη απόκριση μέσα στον εγκέφαλο. Οι πάσχοντες από πολλαπλή σκλήρυνση έχουν αυξημένα επίπεδα LPS στον εγκέφαλο, τον νωτιαίο μυελό και το αίμα τους.
Το ελαιόλαδο αλλάζει τον τρόπο με τον οποίο το εντερικό μικροβίωμα επικοινωνεί με τον εγκέφαλο. Οι επωφελείς επιδράσεις του στον ανθρώπινο εγκέφαλο και σώμα είναι πιθανό να σχετίζονται με την παρουσία των πολυφαινολών υδροξυτυροσόλη (ΗΤ) και ελαϊκό οξύ (ΟΑ), με την πρώτη να προστατεύει τα κύτταρα που βρίσκονται σε κατάσταση οξειδωτικού στρες και το δεύτερο να βελτιώνει τα επίπεδα χοληστερόλης στο αίμα.
Στην προαναφερθείσα μελέτη με το ζωικό μοντέλο της πολλαπλής σκλήρυνσης, το έξτρα παρθένο ελαιόλαδο, όπως και η HT και το OA ξεχωριστά, παρουσίασαν δυνητικές αντιφλεγμονώδεις και αντιοξειδωτικές επιδράσεις. Συγκεκριμένα, η χορήγηση έξτρα παρθένου ελαιολάδου, OA και HT μείωσε το βαθμό της οξείδωσης λιπιδίων και πρωτεϊνών. Πρόκειται για διαδικασία εξαιρετικά σημαντική, καθώς η οξείδωση αυτών των ουσιών προκαλείται από το οξειδωτικό στρες και επιφέρει τοξικά επίπεδα των ελεύθερων ριζών που βλάπτουν τους νευρώνες. Επίσης, μείωσε τα επίπεδα του νευροπροστατευτικού ενζύμου γλουταθειόνης, η οποία παρέχει προστασία έναντι της οξειδωτικής βλάβης στον εγκέφαλο και μειώνει τις αρνητικές δράσεις του LPS. Σημαντική ήταν, τέλος, και η μείωση του επιπέδου των διαφόρων προ-φλεγμονωδών πρωτεϊνών στον εγκέφαλο μετά τη χορήγηση έξτρα παρθένου ελαιολάδου, OA και HT.
Ο Δρ. Wenk, λοιπόν, συμπεραίνει ότι ο εγκέφαλος ωφελείται σημαντικά από την προσθήκη αυτού του στοιχείου στη διατροφή και τα οφέλη εντοπίζονται στην απόκριση στις αλλαγές που επιφέρει το έξτρα παρθένο ελαιόλαδο στο εντερικό μικροβίωμα. «Σε κάθε περίπτωση, το έξτρα παρθένο ελαιόλαδο πρέπει να κατέχει μεγάλο κομμάτι στη διατροφή ατόμων μεγαλύτερης ηλικίας με εγκέφαλο που αρχίζει να γερνά», καταλήγει ο ειδικός.